اثر عصاره گیاه سر خار گل (Echinacea purpurea) بر عملکرد، پاسخ‌های ایمنی سلولی و هومورال جوجه‌های گوشتی

    به منظور بررسی اثر عصاره سر خارگل بر عملکرد و پاسخ های ایمنی، آزمایشی با 240 قطعه جوجه گوشتی یک روزه سویه کاپ با میانگین وزن 6/44 گرم انجام شد.  اثر عصاره سرخارگل حاوی mg/ml 99/2 اسید کافئیک در مقادیر صفر E0 (شاهد)، 5/0 (E0.5)، 1 (E1)، 5/1 (E1.5)، 2 (E2) و 5/2 (E2.5) میلی‌لیتر در لیتر آب آشامیدنی به طور مستمر از روز 6 تا 42 مورد بررسی قرار گرفت.  ارزیابی پاسخ‌های ایمنی سلولی به کمک تزریق داخل پوستی فیتوهماگلوتینین (PHA-P) در چین پوستی بال و اندازه‌گیری ضخامت پوست بعد از 24 و 48 ساعت انجام شد.  ارزیابی پاسخ‌های ایمنی هومورال با استفاده از تزریق عضلانی محلول 25% گلبول قرمز گوسفند (SRBC) و تعیین عیار پادتن IgG و IgM ضد گلبول قرمز گوسفند از طریق آزمایش هماگلوتیناسیون انجام شد.  نتایج نشان داد مصرف 1 میلی‌لیتر عصاره سر خارگل و بیشتر، سبب بهبود افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل می‌شود (05/0P<).  بالاترین افزایش وزن روزانه (98/67) و پایین‌ترین ضریب تبدیل (54/1) متعلق به تیمار E1 بود.  مصرف عصاره سرخارگل سبب بهبود پاسخ‌های ایمنی سلولی به PHA-P و تولید IgG ضد SRBC شد (05/0P<).  بیشترین عیار پادتن IgG ضد SRBC و پاسخ‌های ایمنی سلولی با مصرف 5/2 میلی‌لیتر عصاره به دست آمد (05/0P<).  تیمار E2.5 دارای بالاترین درصد وزن بورس و تیموس بود (05/0P<).  نتایج کلی نشان داد مصرف 1 میلی‌لیتر عصاره سرخارگل در هر لیتر آب آشامیدنی جوجه‌های گوشتی به صورت مستمر باعث بهبود عملکرد و پاسخ‌های ایمنی می‌شود.